Khi hỏi một thợ sửa chữa hoặc một người bán đồng hồ, về việc đồng hồ chạy máy gì, có tới 80% câu trả lời bạn nhận được sẽ là máy ETA. Vậy máy ETA là gì và nó có ý nghĩa thế nào với ngành công nghiệp đồng hồ thế giới và Thụy Sỹ.
Với những người không hiểu biết, suy nghĩ chung thường là mỗi chiếc đồng hồ sẽ chạy một loại máy riêng. Thực tế hoàn toàn không phải, theo một cách nào đó, một chiếc đồng hồ rất giống với một chiếc xe hơi. Cái vỏ xe không có giá trị nhiều, yếu tố quyết định nằm ở động cơ xe. Với đồng hồ, trường hợp này là cỗ máy hoạt động movement. Thế nên, mới có chuyện có những chiếc đồng hồ của những thương hiệu khác nhau nhưng lại sử dụng chung một bộ máy. Ví dụ rất điển hình là Hamilton Khaki Navy BeLOWZERO 200m Auto và Tissot Le Locle Automatic đều sử dụng chung một cỗ máy là 2824-2. Tuy nhiên, nếu tiếp tục lưu ý, bạn sẽ thấy cỗ máy trên không chỉ được sử dụng chỉ cho hai mẫu đồng hồ Hamilton và Tissot, mà có tới hơn 400 mẫu đồng hồ khác, của các thương hiệu khác, cũng sử dụng cỗ máy này.
Cái tên 2824-2 quyền lực đến mực, rất nhiều thương hiệu cũng sử dụng những cỗ máy được thiết kế, điều chỉnh trên nền tảng của 2824-2. Đây chính là lý do tại sao 2824-2 còn được gọi là cỗ máy “workhorse movement”, danh hiệu được sử dụng cho những cỗ máy đồng hồ dễ sửa, giá tốt, hoạt động tốt, độ chính xác và độ bền đều ở mức hợp lý. Nhưng lúc này, một câu hỏi có thể xuất hiện trong đầu bạn, vậy ai là tác giả của cỗ máy đồng hồ thần thánh này?
ETA: Ông chủ của 2824-2 và hơn 200 cỗ máy
Cái tên đứng sau cỗ máy đồng hồ được xem là chú hắc mã của ngành chế tác đồng hồ Thụy Sỹ: 2824-2 (và một danh sách dài những cái tên khác như 2892, A2, 2836-2,7750) là ETA – nhà sản xuất máy đồng hồ lớn nhất Thụy Sỹ. ETA mang đến cho các nhà chế tác đồng hồ cả máy cơ và máy quartz; máy đã hoàn thiện (movement) và máy chưa hoàn thiện (ebauche). Hãng nắm giữ năng lực sản xuất tất cả những thứ cần thiết để làm nên một chiếc đồng hồ. Đây chính là lý do giải thích cho việc tại sao ETA được biết đến như một nhà sản xuất đồng hồ.
Do trực thuộc tập đoàn Swatch Group, hiện nay các sản phẩm của ETA được sản xuất để phục vụ các công ty của Swatch Group như Tissot, Mido, Longines, Omega. Ngoài ra, chính các thương hiệu thuộc tập đoàn đối thủ của Swatch Group là Richemont và LVMH cũng sử dụng máy của ETA cho đồng hồ của mình. Trong đó, Richemont có các thương hiệu IWC, Baume & Mercier và Montblanc. Louis Vuitton có TAG Heuer, Bulgari và Zenith.
Lịch sử ra đời của ETA
Trước đây, một chiếc đồng hồ được sản xuất theo cách sau. Xưởng nhỏ sẽ tập trung chuyên môn vào việc sản xuất các bộ phận khác nhau của đồng hồ, sau đó đem bán lại cho các công ty lớn hơn. Công ty lớn sẽ lắp ráp lại và tạo ra những cỗ máy bán thành phẩm. Các nhà chế tác đồng hồ độc lập mua lại những cỗ máy này để tùy chỉnh và trang trí rồi tạo thành cỗ máy riêng.
Tuy nhiên, chính cách thức vận hành này đã tạo ra một thị trường mất kiểm soát, cung vượt quá cầu, dẫn tới việc rất nhiều công ty thực hiện việc bán phá giá, bán tháo các sản phẩm của mình. Để khắc phục điều này, vào đầu những năm 1900, các liên minh đồng hồ đã được thành lập. Trong đó, Ebauche SA được thành lập vào năm 1926, bởi ba nhà sản xuất đồng hồ lớn nhất thời điểm đó là ASSA, FHF và AM. 4 năm sau, Louis Brandt, Omega và Tissot hợp nhất dưới cái tên SSIH. Lúc này, có một công ty là Eterna bất chấp những khó khăn của thị trường vẫn không gia nhập Ebauché SA và ASUAG – một tổ chức được thành lập sau này với sự hỗ trợ của chính phủ.
Tiền thân của Eterna là một công ty được thành lập vào năm 1856 bởi Joseph Girald và Urs Schild, nên còn có tên là Dr. Girald & Schild. Cái tên Eterna được đổi vào năm 1905. Được biết vào đầu những năm 1900, Eterna đã là một công ty có sức ảnh hưởng rất lớn với ngành chế tác đồng hồ Thụy Sỹ. Với 800 nhân viên, năm 1926, Eterna sản xuất và bán ra hơn 2 triệu chi tiết máy đồng hồ mỗi năm. Tuy nhiên, chính sự phát triển này đã khiến cho những người lãnh đạo của công ty phải nghĩ tới một vấn đề khác. Theodor Schild – con trai nhà sáng lập Urs Schild – đã quyết định chia công ty ra làm hai. Một vẫn là Eterna – chuyên sản xuất đồng hồ – và gia nhập liên minh Ebauché SA ASUAG. Công ty còn lại chuyên sản xuất máy có tên là ETA SA.
ETA: Cứu tinh của khủng hoảng quartz
Việc đi đúng hướng đã giúp ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sỹ thoát khỏi những khó khăn. Từ những khủng hoảng của đầu những năm 1900 và của thời kỳ Đại Khủng Hoảng ở Mỹ, ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sỹ khôi phục và phát triển tới giai đoạn huy hoàng vào năm 1974. Thời điểm này, mỗi năm, Thụy Sỹ xuất khẩu khoảng 84 triệu chiếc đồng hồ. Tuy nhiên, chiến tranh Arab-Israel đã khiến OPEC áp dụng lệnh cấm xuất khẩu dầu, kinh tế suy thoái trên toàn thế giới. Nạn nhân đầu tiên không ai khác vẫn là những chiếc đồng hồ Thụy Sỹ: bền, đẹp, tốt nhưng giá không hề tốt. Cộng thêm vào đó là việc người Nhật ra mắt đồng hồ quartz với giá “cực tốt”. Bức tranh tài chính của ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sỹ trong 10 năm tiếp theo từ 1974 tới 1983 rơi vào cảnh bi đát khi lượng đồng hồ xuất khẩu chưa bằng ½ lượng xuất khẩu năm 1974.